ពិតជា«កូនកើតមុនឪ» បើតាម វ៉ា គឹមហុង ថ្លែងថា«បារាំង គូសផែនទី ដាក់ភូមិកំណើត ហេង សំរិន ទៅក្នុងទឹកដីយួន»!
លោក វ៉ា គឹមហុង បានក្រឡះសំដីអំពីរឿងដោះដូរភូមិកំណើតលោក ហេង សំរិន ថា «គ្មានការដោះដូរ ទេ» ប៉ុន្តែលោក ទទួលស្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានគោលការណ៍ «រកទីតាំងផ្សេង ដោះដូរជាមួយ វៀតណាម» ស្របតាមកិច្ចព្រមព្រៀង កាលពីថ្ងៃទី១៨-២០ ខែតុលា ២០១៦ កន្លងទៅ។ លោក វ៉ា គឹមហុង បន្តនិយាយកុហកថា «អាណានិគមបារាំង គូសផែនទី ដាក់ភូមិកំណើតលោក ហេង សំរិន ទៅក្នុងទឹកដីយួន»។ ការថ្ងែងរបស់លោក វ៉ា គឹមហុង នេះមានន័យថា «កូនកើតមុនឪ»។
គួសបញ្ជាក់ថា អាណានិគមបារាំង បានបោះបង្គោលព្រំដែន ចំនួន ១២៤ បង្គោលរួចហើយ បន្ទាប់ ពីចុះសន្ធិសញ្ញា បារាំង-កូសាំស៊ីន-កម្ពុជា កាលពីឆ្នាំ១៨៧៣ ។ ហើយកាលនោះ ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន គឺជាខ្សៃបន្ទាត់រដ្ឋបាលនៅឡើយ ពីព្រោះបារាំងគ្រាន់តែ បែងចែកការពក្រប់គ្រង រវាងកម្ពុជា និង កូសាំងស៊ីន (កម្ពុជាក្រោម) ប៉ុណ្ណោះ។
បង្គោលព្រំដែនទាំង ១២៤ បានក្លាយជាបង្គោលព្រំដែន រវាងកម្ពុជា និង វៀតណាម នៅពេលដែល បារាំង កាត់ទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ឲ្យទៅវៀតណាម នៅថ្ងៃទី ០៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩។ ហើយ ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែននេះ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ ដោយសន្និសីទ ទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស៊្វីស ឆ្នាំ១៩៥៤ ដែលមានភាគីប្រទេសជាប់ព្រំដែនគ្នា ចូលរួមយល់ព្រម និង ទទួលស្គាល់ផែនទីព្រំដែន ខ្នាត ១/១០០.០០០ ដែលគូសដោយ ក្រុមភូមិសាស្រ្តឥណ្ឌូចិន។ ឯកសារពាក់ព័ន្ធរឿងព្រំដែន ឬ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរទាំងអស់ ត្រូវបានរំលឹកឡើងវិញ ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១។
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា និង គណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា ប្រទេសបារាំង ពិគ្រោះយោបល់ ជាហូរហែរ អំពីបញ្ហាព្រំដែន, ផែនទីព្រំដែន, និង យន្តការដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនខ្មែរ ជាមួយ វៀតណាម។ ក្រុមការងារពិគ្រោះយោបល់ យល់ស្របគ្នាថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចាំបាច់ ត្រូវប្តឹងទៅ ប្រទេសហត្ថលេខីនៃ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ និង តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ)។
យើង ប្រឆាំងជំទាស់ដាច់ខាត ចំពោះរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ ហ៊ុន សែន ដែលប្រកាន់ជំហរដោះស្រាយ បញ្ហាព្រំដែន ដោយទ្វេភាគី ជាមួយវៀតណាម ពីព្រោះ «កម្ពុជា ចាញ់ប្រៀបភាគីវៀតណាម» ហើយ យើង រកឃើញថា រដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន ប្រើប្រាស់សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់ ឆ្នាំ១៩៨៥ ព្រមទាំង ផែនទីអម ដែលបោះពុម្ពដោយ ប្រទេសវៀតណាម ហើយនិងសន្ធិសញ្ញាព្រំដែន បំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០០៥ ដ៏ជម្រោងងចម្រាស់។
ហើយលោក វ៉ា គឹមហុង បានសារភាព អំពីការប្រើប្រាស់ផែនទី ក្នុងការបោះបង្គោលព្រំដែន ដែល បោះពុម្ភដោយវៀតណាម នៅឯសន្និសីទមួយ ក្នុងវិមានរដ្ឋាភិបាល ថ្ងៃទី០២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥។ លុះដល់នៅថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ លោក វ៉ា គឹមហុង បានបញ្ជាក់បន្ថែម នៅក្រសួងមហាផ្ទៃថា វៀតណាម ទាមទារឲ្យភាគីកម្ពុជា ប្រើប្រាស់ផែនទី ដូចបានបញ្ជាក់ខាងលើ និង សន្ធិសញ្ញាព្រំដែន ខាងលើ តម្រូវឲ្យរដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន បោះបង្គោលព្រំដែនជាថ្មី តាមវៀតណាម ចង់បាន។
ថ្ងៃទី០១ វិច្ឆិកា ឆ្នំា២០១៦
ដោយ ម៉ែន ណាត, ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា
គួសបញ្ជាក់ថា អាណានិគមបារាំង បានបោះបង្គោលព្រំដែន ចំនួន ១២៤ បង្គោលរួចហើយ បន្ទាប់ ពីចុះសន្ធិសញ្ញា បារាំង-កូសាំស៊ីន-កម្ពុជា កាលពីឆ្នាំ១៨៧៣ ។ ហើយកាលនោះ ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន គឺជាខ្សៃបន្ទាត់រដ្ឋបាលនៅឡើយ ពីព្រោះបារាំងគ្រាន់តែ បែងចែកការពក្រប់គ្រង រវាងកម្ពុជា និង កូសាំងស៊ីន (កម្ពុជាក្រោម) ប៉ុណ្ណោះ។
បង្គោលព្រំដែនទាំង ១២៤ បានក្លាយជាបង្គោលព្រំដែន រវាងកម្ពុជា និង វៀតណាម នៅពេលដែល បារាំង កាត់ទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ឲ្យទៅវៀតណាម នៅថ្ងៃទី ០៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩។ ហើយ ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែននេះ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ ដោយសន្និសីទ ទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស៊្វីស ឆ្នាំ១៩៥៤ ដែលមានភាគីប្រទេសជាប់ព្រំដែនគ្នា ចូលរួមយល់ព្រម និង ទទួលស្គាល់ផែនទីព្រំដែន ខ្នាត ១/១០០.០០០ ដែលគូសដោយ ក្រុមភូមិសាស្រ្តឥណ្ឌូចិន។ ឯកសារពាក់ព័ន្ធរឿងព្រំដែន ឬ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរទាំងអស់ ត្រូវបានរំលឹកឡើងវិញ ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១។
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា និង គណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា ប្រទេសបារាំង ពិគ្រោះយោបល់ ជាហូរហែរ អំពីបញ្ហាព្រំដែន, ផែនទីព្រំដែន, និង យន្តការដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនខ្មែរ ជាមួយ វៀតណាម។ ក្រុមការងារពិគ្រោះយោបល់ យល់ស្របគ្នាថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចាំបាច់ ត្រូវប្តឹងទៅ ប្រទេសហត្ថលេខីនៃ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ និង តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ)។
យើង ប្រឆាំងជំទាស់ដាច់ខាត ចំពោះរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ ហ៊ុន សែន ដែលប្រកាន់ជំហរដោះស្រាយ បញ្ហាព្រំដែន ដោយទ្វេភាគី ជាមួយវៀតណាម ពីព្រោះ «កម្ពុជា ចាញ់ប្រៀបភាគីវៀតណាម» ហើយ យើង រកឃើញថា រដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន ប្រើប្រាស់សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់ ឆ្នាំ១៩៨៥ ព្រមទាំង ផែនទីអម ដែលបោះពុម្ពដោយ ប្រទេសវៀតណាម ហើយនិងសន្ធិសញ្ញាព្រំដែន បំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០០៥ ដ៏ជម្រោងងចម្រាស់។
ហើយលោក វ៉ា គឹមហុង បានសារភាព អំពីការប្រើប្រាស់ផែនទី ក្នុងការបោះបង្គោលព្រំដែន ដែល បោះពុម្ភដោយវៀតណាម នៅឯសន្និសីទមួយ ក្នុងវិមានរដ្ឋាភិបាល ថ្ងៃទី០២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥។ លុះដល់នៅថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ លោក វ៉ា គឹមហុង បានបញ្ជាក់បន្ថែម នៅក្រសួងមហាផ្ទៃថា វៀតណាម ទាមទារឲ្យភាគីកម្ពុជា ប្រើប្រាស់ផែនទី ដូចបានបញ្ជាក់ខាងលើ និង សន្ធិសញ្ញាព្រំដែន ខាងលើ តម្រូវឲ្យរដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន បោះបង្គោលព្រំដែនជាថ្មី តាមវៀតណាម ចង់បាន។
ថ្ងៃទី០១ វិច្ឆិកា ឆ្នំា២០១៦
ដោយ ម៉ែន ណាត, ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា
មិនមានការដោះដូរភូមិលោក ហេង សំរិន ទេ
ភ្នំពេញៈ លោក វ៉ា គឹមហុង ប្រធានគណៈកម្មាធិការព្រំដែនរបស់រដ្ឋាភិបាល បានគូសបញ្ជាក់កាលពីម្សិលមិញថា ភូមិកំណើតរបស់លោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា នៅក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ នឹងមិនត្រូវដោះដូរទៅវិញ ទៅមកជាមួយភាគីវៀតណាម ដូចការផ្សព្វផ្សាយនោះទេ។
ការថ្លែងរបស់លោក វ៉ា គឹម ហុង នេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមានការចុះផ្សាយព័ត៌មាន ដែលថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះគណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា បានទៅជួបប្រជុំ ជាមួយសមភាគីវៀតណាម នៅប្រទេសវៀតណាម ហើយបានព្រមព្រៀងគ្នា ធ្វើការដោះដូរដីគ្នា នៅតាមព្រំដែនទៅវិញទៅមក។
ព័ត៌មានពីការដោះដូរដីនៅតាមព្រំដែននេះ បានធ្វើឲ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ហើយអ្នកដែលប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គម បានធ្វើការរិះគន់ថា «វាជាការយកដីខ្មែរ ដូរជាមួយដីខ្មែរ» ខណៈអ្នករិះគន់ទាំងនេះ យល់ថាវៀតណាម ធ្លាប់មានប្រវត្តិរំលោភយកទឹកដីខ្មែរ ជាច្រើនជំនាន់មកហើយ។
លោក វ៉ា គឹមហុង បានបញ្ជាក់កាលពីម្សិលមិញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារបស់ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន រហូតមកដល់ពេលនេះ មិនមានគម្រោងដោះដូរគ្នាទៅវិញទៅមក រវាងភូមិថ្លុកត្រាចរបស់ លោក ហេង សំរិន នៅក្នុងឃុំកក់ ស្រុកពញាក្រែក ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ជាមួយភាគីវៀតណាមនោះទេ ហើយបានហៅការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន ពីការដោះដូរភូមិ លោក ហេង សំរិន ថាជាព័ត៌មានឆ្កួតៗ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំគ្រាន់តែប្រាប់ថា មិនមានការដោះដូរណាមួយ [នៃភូមិរបស់លោក ហេង សំរិន] ទេ។ [យើង] មានគោលការណ៍រួចហើយដើម្បីដោះស្រាយ។ មិនមានការដោះដូរណាមួយទេ»។
លោក វ៉ា គឹមហុង បានថ្លែងថា៖ «បារាំងបានគូរ [ផែនទី] ដាក់ភូមិរបស់គាត់ [ភូមិលោក ហេង សំរិន] ចូលទៅក្នុងដីវៀតណាម។ យើង និយាយអំពីផែនទីបារាំង មិនដែលស្គាល់ថា តើភូមិរបស់សម្តេច ហេង សំរិន នៅកន្លែងណាទេ [បារាំង] បារាំងមិនដែលស្គាល់សម្តេច ហេង សំរិន ទេ»។ (?)
លោក វ៉ា គឹមហុង ក៏បានអះអាងផងដែរថា ផែនទីដែលគូរដោយបារាំង កន្លែងមួយចំនួន នៃដីកម្ពុជា បាត់បង់ទៅខាងវៀតណាម ហើយកន្លែងមួយចំនួន នៃដីវៀតណាម ក៏បានបាត់បង់មកខាងកម្ពុជាដែរ។
ព័ត៌មានដែលបង្ហោះ នៅលើបណ្តេញសង្គម កាលពីពេលថ្មីៗនេះ បានចោទប្រកាន់ថា ភូមិរបស់លោក ហេង សំរិន គឺជាភូមិទីមួយ ដែលនឹងត្រូវដោះដូរជាមួយវៀតណាម ដើម្បីសម្រុះសម្រួល នៅក្នុងដំណើរការបោះបង្គោលព្រំដែន រវាងប្រទេសទាំងពីរ។
ទន្ទឹមនេះលោក វ៉ា គឹមហុង បានឲ្យដឹងថាក្រុមការងារព្រំដែន កម្ពុជា‑វៀតណាម នឹងបើកកិច្ចប្រជុំមួយនៅថ្ងៃទី ៤ វិច្ឆិកា ដើម្បីបន្តពិភាក្សាលើបញ្ហាបោះបង្គោលព្រំដែន បន្ទាប់ពីក្រុមការងារ របស់ប្រទេសទាំងពីរ មិនបានជួបប្រជុំគ្នា កាលពីខែសីហា ខណៈលទ្ធផលនៃការបោះបង្គោលព្រំដែន សម្រេចបានជាង ៨០ ភាគរយ។
លោក វ៉ា គឹមហុង បញ្ជាក់កាលពីម្សិលមិញថា ក្រុមការងារព្រំដែនកម្ពុជា‑វៀតណាម នឹងប្រារព្ធកិច្ចប្រជុំ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃទី ៤ វិច្ឆិកា ដើម្បីពិភាក្សា អំពីដំណើរការបោះបង្គោលព្រំដែន បន្ទាប់ពីលទ្ធផលនៃការបោះបង្គោលព្រំដែនបានសម្រេច ៨៣ ភាគរយហើយខណៈប្រទេសទាំងពីរ កំពុងមានបញ្ហាចម្រូងចម្រាស លើដំណើរការបោះបង្គោលព្រំដែន។
នៅពេលសួរថា តើការបោះបង្គោលព្រំដែន នឹងបញ្ចប់នៅពេលណា លោក វ៉ា គឹមហុង ថ្លែងថា៖ «ថាតើនៅពេលណាចប់ ខ្ញុំមិនហ៊ាននិយាយទេ។ វាអាស្រ័យទៅលើឆន្ទៈរបស់ភាគីទាំងពីរ។ ប្រសិនបើភាគីទាំងពីរ មានឆន្ទៈបញ្ចប់នោះ យើងនឹងបញ្ចប់ពីព្រោះភាគីនីមួយៗ បានព្យាយាមការពារអត្ថប្រយោជន៍ របស់ប្រទេសរៀងៗខ្លួន»។
លោក មឿន តុលា ប្រធានអង្គការសង់ត្រាល់ (Central) ថ្លែងថា លោកក៏បានឮផងដែរអំពីការដោះដូរភូមិ របស់លោក ហេង សំរិន ជាមួយដីវៀតណាម ប៉ុន្តែលោកមិនប្រាកដថា តើវាពិត ឬមិនពិតនោះទេ។
លោកតុលាថ្លែងថា ពេលខ្លះនៅពេលព័ត៌មាននៃការដោះដូរនេះ ធ្វើឲ្យប្រជាជនប្រតិកម្ម ឬធ្វើឲ្យប្រជាជន មិនរីករាយរដ្ឋាភិបាល អាចប្តូរចិត្តមិនធ្វើការដោះដូរ។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំគិតថា [យើង] មិនគួរដោះដូរ (ដីនៅតាមព្រំដែន) ទេពីព្រោះនេះជាទឹកដីរបស់កម្ពុជា»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោក វ៉ា គឹមហុង ដែលថាផែនទីដែលគូរដោយបារាំង ធ្វើឲ្យភាគីទាំងពីរ បាត់បង់ដីទៅវិញទៅមកនោះ លោក តុលា ថ្លែងថាលោកមិនជឿនោះទេ។