ទស្សនៈ “គុណតម្លៃរបស់មនុស្សគឺ៖ សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ និងសម្បជញ្ញៈ”
មនុស្សយើងមានគុណតម្លៃពិសេស ខុសពីសត្វដទៃ អាស្រ័យដោយមនុស្សមាន៖ សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ និង សម្បជញ្ញៈ។
១.សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ(សិទ្ធិដែលត្រូវទទួលបាន) :
មនុស្សយើងទោះបីជា អ្នកធំឬអ្នកតូច អ្នកខ្លាំងឬអ្នកខ្សោយ អ្នកមានឬអ្នកក្រ អ្នកឈ្នះឬអ្នកចាញ់ក៏ដោយ ត្រូវតែទទួលបាននូវ សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ គឺជាសិទ្ធិមូលដ្ឋាននៃការរស់នៅ ដែលមានអាទិ៍ ៖ ១.ម្ហូបអាហារហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ ២.លំនៅដ្ឋានរស់នៅសមរម្យ ៣.ការងារធើ្វ សម្រាប់ជាមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិត ៤.សេវាសុខភាព និង ៥.សេវាអប់រំជាដើម។ មនុស្សមិនត្រូវទទួលរងនូវការប្រមាថមើលងាយ បង្ខូចកេរ្ដិ៍ឈ្មោះ និងបង្ខំឲ្យរស់ដូចសត្វនោះទេ។
មនុស្សយើងទោះបីជា អ្នកធំឬអ្នកតូច អ្នកខ្លាំងឬអ្នកខ្សោយ អ្នកមានឬអ្នកក្រ អ្នកឈ្នះឬអ្នកចាញ់ក៏ដោយ ត្រូវតែទទួលបាននូវ សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ គឺជាសិទ្ធិមូលដ្ឋាននៃការរស់នៅ ដែលមានអាទិ៍ ៖ ១.ម្ហូបអាហារហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ ២.លំនៅដ្ឋានរស់នៅសមរម្យ ៣.ការងារធើ្វ សម្រាប់ជាមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិត ៤.សេវាសុខភាព និង ៥.សេវាអប់រំជាដើម។ មនុស្សមិនត្រូវទទួលរងនូវការប្រមាថមើលងាយ បង្ខូចកេរ្ដិ៍ឈ្មោះ និងបង្ខំឲ្យរស់ដូចសត្វនោះទេ។
ដូច្នេះ ខ្ញុំយល់ឃើញថា មនុស្សយើងគួរមានឱកាសចូលរួមរៀបចំសង្គម ដើម្បីរស់នៅប្រកបដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរទាំងអស់គ្នា។ មនុស្សយើងគួរផ្តោតលើបញ្ហាសង្គម បញ្ហាប្រទេសជាតិជាធំ ដោយចៀសវាងទាំងសកម្មភាព ទាំងការនិយាយស្តី ដែលជាការរំលោភបំពាន សម្លុត គំរាមកំហែង ជេរប្រមាថ បង្កាច់បង្ខូច បង្កជម្លោះតែរឿងបុគ្គលនោះទេ។ មនុស្សយើងមិនមែនចេះតែបង្កជម្លោះ ហើយមិនចេះរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហា ដោយយោគយល់គ្នានោះឡើយ។
២.សម្បជញ្ញៈ (សេរីភាពដែលត្រូវទាមទារ) :
មនុស្សយើងទោះបី អ្នកធំឬអ្នកតូច អ្នកខ្លាំងឬអ្នកខ្សោយ អ្នកមានឬអ្នកក្រ អ្នកឈ្នះឬអ្នកចាញ់ក៏ដោយ ត្រូវមានសម្បជញ្ញៈ មានការភ្ញាក់រលឹក មានការពិចារណា មានសេរីភាព សម្រាប់ខ្លួនគ្រប់ៗគ្នា។ មនុស្សមិនត្រូវទទួលរងនូវការឃាត់ឃាំង រារាំង មិនឲ្យមានការតវ៉ា ទាមទារ បញ្ចេញមតិ យោបល់ខុសគ្នា ដើម្បីឲ្យខ្លួនរួចផុតពីការជិះជាន់ ការឈឺចាប់ ឬ ការកាប់សម្លាប់នោះឡើយ។ មនុស្សមិនអាចទ្រាំអោយគេខ្ទប់ដង្ហើម បិទច្រមុះ ហើយបិទមាត់ទៀត ដោយមិនរើបម្រាសសោះឡើយ។
មនុស្សយើងទោះបី អ្នកធំឬអ្នកតូច អ្នកខ្លាំងឬអ្នកខ្សោយ អ្នកមានឬអ្នកក្រ អ្នកឈ្នះឬអ្នកចាញ់ក៏ដោយ ត្រូវមានសម្បជញ្ញៈ មានការភ្ញាក់រលឹក មានការពិចារណា មានសេរីភាព សម្រាប់ខ្លួនគ្រប់ៗគ្នា។ មនុស្សមិនត្រូវទទួលរងនូវការឃាត់ឃាំង រារាំង មិនឲ្យមានការតវ៉ា ទាមទារ បញ្ចេញមតិ យោបល់ខុសគ្នា ដើម្បីឲ្យខ្លួនរួចផុតពីការជិះជាន់ ការឈឺចាប់ ឬ ការកាប់សម្លាប់នោះឡើយ។ មនុស្សមិនអាចទ្រាំអោយគេខ្ទប់ដង្ហើម បិទច្រមុះ ហើយបិទមាត់ទៀត ដោយមិនរើបម្រាសសោះឡើយ។
ដូច្នេះ ខ្ញុំយល់ថា មនុស្សយើងត្រូវតែប្រើសម្បជញ្ញៈរបស់ខ្លួន និងត្រូវតែគោរពសម្បជញ្ញៈអ្នកដទៃ ទើបយើងអាចទទួលបាននូវ សេចក្តីស្ងប់ សេចក្តីសុខ និងសេចក្តីចម្រើន ប្រកបដោយសុខដុមរមនាជាមួយគ្នានៅក្នុងសង្គមមនុស្ស ដែលជាសង្គមស៊ីវិល័យ ខុសពីសង្គមសត្វដទៃ។
រាជធានីភ្នំពេញ, ថ្ងៃអង្គារ ទី១៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៦
កឹម សុខា
កឹម សុខា
