បង្ហោះនៅវេលាមោ៉ង 5:31 am ថ្ងៃ Friday 26th August 2016 អត្ថបទដោយ: ឡុញ សុខជា
2
2
ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលមានការគ្រប់គ្រងតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គឺមានព្រមហាក្សត្រ
ជាប្រមុខរដ្ឋ មាននាយករដ្ឋមន្រ្តីជាប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល និងមានរដ្ឋមន្រ្តីតាមក្រសួងនីមួយៗជាអ្នកគ្រប់គ្រងផ្ទាល់ ។ ជាក់
ស្ដែងលោក ហ៊ុន សែន បានដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាក្នុងតំណែងជានាយករដ្ឋមន្រ្តី អស់រយៈពេល៣២ឆ្នាំមកហើយ ដែល
មានរដ្ឋមន្រ្តីជាច្រើននៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់ ។
ជាប្រមុខរដ្ឋ មាននាយករដ្ឋមន្រ្តីជាប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល និងមានរដ្ឋមន្រ្តីតាមក្រសួងនីមួយៗជាអ្នកគ្រប់គ្រងផ្ទាល់ ។ ជាក់
ស្ដែងលោក ហ៊ុន សែន បានដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាក្នុងតំណែងជានាយករដ្ឋមន្រ្តី អស់រយៈពេល៣២ឆ្នាំមកហើយ ដែល
មានរដ្ឋមន្រ្តីជាច្រើននៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់ ។
ការដឹកនាំប្រទេសរបស់លោក ហ៊ុន សែន មានបញ្ហាជាច្រើនបានកើតឡើងនៅទូទាំងប្រទេស មន្រ្តីនៅក្រោមឱវាទរបស់
លោក ហ៊ុន សែន រួមទាំងលោក ហ៊ុន សែន ផងមិនអាចដោះស្រាយបាន ។ ការខកខានមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាជាតិ
ជាច្រើននេះ គឺជាកំហុសរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលត្រូវទទួលខុសត្រូវក្នុងនាមជាប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ។ តើលោក
ហ៊ុន សែន មានកំហុសអ្វីខ្លះដែលត្រូវទទួលខុសត្រូវ ?
លោក ហ៊ុន សែន រួមទាំងលោក ហ៊ុន សែន ផងមិនអាចដោះស្រាយបាន ។ ការខកខានមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាជាតិ
ជាច្រើននេះ គឺជាកំហុសរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលត្រូវទទួលខុសត្រូវក្នុងនាមជាប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ។ តើលោក
ហ៊ុន សែន មានកំហុសអ្វីខ្លះដែលត្រូវទទួលខុសត្រូវ ?
១ លោក ហ៊ុន សែន ដឹកនាំរដ្ឋយូរឆ្នាំហើយ ប៉ុន្តែមិនមានប្រព័ន្ធរឹងមាំក្នុងការតាមដានការអនុវត្តការងារ និងការងារ
អនុវត្តន៍ច្បាប់របស់មន្រ្តីថ្នាក់ក្រោម ។
អនុវត្តន៍ច្បាប់របស់មន្រ្តីថ្នាក់ក្រោម ។
២ ក្នុងសម័យរបស់លោក ហ៊ុន សែន មានការរៀបឲ្យសាច់ញាតិរបស់ខ្លួនកាន់តំណែង និងតួនាទីធំៗ ដើម្បីពង្រឹង
អំណាច ។
អំណាច ។
៣ អំពើរពុករលួយបានកើតឡើង ដោយមានលក្ខណៈជាប្រពន្ធ័ដែលមិនអាចធ្វើការដោះស្រាយបាន តាំងពីថ្នាក់ជាតិ
រហូតដល់ថ្នាក់ក្រោមជាតិ ។
រហូតដល់ថ្នាក់ក្រោមជាតិ ។
៤ នៅក្នុងប្រពន្ធ័យុត្តិធម៌ទាំងមូល តាំងពីមន្រ្តីភ្នាក់ងារនគបាលយុត្តិធម៌ រហូតដល់មន្រ្តីនគរបាលយុត្តិធម៌ ស្ថិតនៅក្រោម
គំនាបរបស់គណបក្សនយោបាយ និងប្រព្រឹត្តអំពើរពុករលួយជាប្រពន្ធ័ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យ ពលរដ្ឋបាត់បង់ជំនឿចិត្តចំពោះ
ប្រពន្ធ័យុត្តិធម៌ក្នុងការសម្រេចក្ដី ។
គំនាបរបស់គណបក្សនយោបាយ និងប្រព្រឹត្តអំពើរពុករលួយជាប្រពន្ធ័ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យ ពលរដ្ឋបាត់បង់ជំនឿចិត្តចំពោះ
ប្រពន្ធ័យុត្តិធម៌ក្នុងការសម្រេចក្ដី ។
៥ ការអនុវត្តច្បាប់មានស្ដង់ដាពីរ គឺរវាងអ្នកមានអំណាចមាសប្រាក់ និងប្រជាពលរដ្ឋសាមញ ។
៦ សិទ្ធិមួយចំនួនរបស់ជនសង្ស័យត្រូវបានត្រូវបានរំលោភបំពាន ការទទួលបានមេធាវីជាការបង្គ្រប់កិច្ចនៅពេលប្រកាស
កាត់ទោសចំពោះបទល្មើសឧក្រឹដ្ឋ សម្រាប់ពលរដ្ឋដែលពុំមានលទ្ធភាពរកមេធាវីដោយខ្លួន ។
កាត់ទោសចំពោះបទល្មើសឧក្រឹដ្ឋ សម្រាប់ពលរដ្ឋដែលពុំមានលទ្ធភាពរកមេធាវីដោយខ្លួន ។
៧ ជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ចូលមករស់នៅពេញប្រទេស ជាពិសសសេគឺជនជាតិយួនដោយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច
និយាយឲ្យចំគឺមន្រ្តីអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ នៅចំណុះឲ្យក្រួងមហាផ្ទៃអសមត្ថភាព ។
និយាយឲ្យចំគឺមន្រ្តីអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ នៅចំណុះឲ្យក្រួងមហាផ្ទៃអសមត្ថភាព ។
៨ មិនមានសមត្ថភាពបង្រ្កាបការចែកចាយគ្រឿងគ្រប់ប្រភេទ ដែលកំពុងតែរីករាលដាលពេញផ្ទៃប្រទេស ។ ជានេះទៀត
ការចែកចាយទាំងនោះក៏មានមន្រ្តីមួយចំនួនជាប់ពាក់ព្ធ័ផងដែរ ។ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរមិនដែលចាប់បានមេក្លោងធំៗ នៅពីក្រោយ
នៃការចែកចាយថ្នាំញៀននោះទេ ។
ការចែកចាយទាំងនោះក៏មានមន្រ្តីមួយចំនួនជាប់ពាក់ព្ធ័ផងដែរ ។ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរមិនដែលចាប់បានមេក្លោងធំៗ នៅពីក្រោយ
នៃការចែកចាយថ្នាំញៀននោះទេ ។
៩ ការចែកចាយគ្រឿងស្រវឹងពាសពេញផ្ទៃប្រទេសយ៉ាងអាណាធិបតេយ្យ ដោយមិនមានច្បាប់គ្រប់គ្រងច្បាស់លាស់ក្នុង
ការចែកចាយគ្រឿងស្រវឹង ។
ការចែកចាយគ្រឿងស្រវឹង ។
១០ មានបងតូចបងធំបាញ់បោះនៅក្នុងកណ្ដាលទីក្រុងដោយមិនញញើតច្បាប់ ជាពិសេសកូនអ្នកធំៗ ដែលអាងឪពុក
ម្ដាយមានតួនាទី និងតំណែងរដ្ឋមន្រ្តី ឧកញ៉ាជាដើម ។
ម្ដាយមានតួនាទី និងតំណែងរដ្ឋមន្រ្តី ឧកញ៉ាជាដើម ។
១១ មានករណីចោប្លន់ប្រដាប់ដោយអាវុធ ដែលហ៊ានចេញធ្វើសកម្មភាពប្លន់ទាំងថ្ងៃ ហើយពេលខ្លះធ្វើសកម្មភាពប្លន់
នៅក្បែរនិងមន្រ្តីមានសមត្ថកិច្ចទៀតផង តែអាជ្ញាធរចាប់មិនបានក្រុមចោរទាំងនោះទេ ។
នៅក្បែរនិងមន្រ្តីមានសមត្ថកិច្ចទៀតផង តែអាជ្ញាធរចាប់មិនបានក្រុមចោរទាំងនោះទេ ។
១២ ការបាត់បង់ព្រៃឈើរបស់ខ្មែរយ៉ាងគំហុក ដែលជាហេតុធ្វើមានការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ហើយការប្រែប្រួលនោះ
បានធ្វើប្រជាពលរដ្ឋមានការខាតបង់ជាច្រើនដូចជា រងគ្រោះដោយខ្យល់ព្យុះកន្រ្តាក់ កំដៅកើនឡើងខ្លាំង មិនមានភ្លៀង
ធ្លាក់គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ធ្វើស្រែចំការ ។
បានធ្វើប្រជាពលរដ្ឋមានការខាតបង់ជាច្រើនដូចជា រងគ្រោះដោយខ្យល់ព្យុះកន្រ្តាក់ កំដៅកើនឡើងខ្លាំង មិនមានភ្លៀង
ធ្លាក់គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ធ្វើស្រែចំការ ។
១៣ ចាប់មិនបានមេក្លោងធំៗ ដែលធ្វើសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើប្រណិតៗយកទៅលក់នៅក្រៅប្រទេស ។
១៤ បាត់បង់ធនធានក្រោមដីមាន រ៉ែ ជាច្រើនប្រភេទ តាមរយៈអាជ្ញាបណ្ណ័ស្រាវជ្រាវពីប្រភពនិងប្រភេទរ៉ែដែលមាននៅជួរ
ភ្នំនានា ។
ភ្នំនានា ។
១៥ បាត់បង់ធនធានក្នុងទឹកមានត្រីនៅបឹងទន្លេសាប ប្រភពជីចំរុះជាច្រើនដែលមាននៅក្នុងបឹងទន្លេសាប ។
១៦ គ្រប់គ្រងការបែងចែកដីធ្លីជូនពលរដ្ឋដោយមិនស្មើភាព ដែលបណ្ដាលមកពីមន្រ្តីសូរិយោដី និងមន្រ្តីនៅតាមមូលដ្ឋាន
មួយចំនួនបានរួមគំនិតគ្នា គេញប្រវញ្ចដីពីប្រជាពលរដ្ឋដោយប្រើគ្រប់មធ្យោបាយ ហើយមិនបានដោះស្រាយជូនប្រជាពល
រដ្ឋដោយមានភាពត្រឹមត្រូវនិងយុត្តិធម៌ ។
មួយចំនួនបានរួមគំនិតគ្នា គេញប្រវញ្ចដីពីប្រជាពលរដ្ឋដោយប្រើគ្រប់មធ្យោបាយ ហើយមិនបានដោះស្រាយជូនប្រជាពល
រដ្ឋដោយមានភាពត្រឹមត្រូវនិងយុត្តិធម៌ ។
១៧ វិស័យកសិកម្មហាក់មានការរីកចំរើនផ្នែកបច្ចេកទេសតិតួច មិនមានប្រពន្ធ័ធារាសាស្រ្តគ្រប់គ្រាន់ និងមិនមានគោល
នយោបាយច្បាស់លាស់ដែលធានាតម្លៃកសិផលត្រឹមត្រូវពីរដ្ឋ ដែលជាធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋធ្វើចំណាកស្រុក ។
នយោបាយច្បាស់លាស់ដែលធានាតម្លៃកសិផលត្រឹមត្រូវពីរដ្ឋ ដែលជាធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋធ្វើចំណាកស្រុក ។
១៨ ជីវភាពពលរដ្ឋស្ថិតនៅក្នុងភាពក្រីក្រច្រើន និងពលរដ្ឋជំពាក់បំណុលធនាគារច្រើនលើសលុប ។
១៩ ធ្វើជម្រឿនកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ដោយមិនស៊ីសង្វាក់ទៅនិងស្ថានភាពជាក់ស្ដែងនៃជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទទាំង
ប្រទេស ។
ប្រទេស ។
២០ វិស័យអប់រំនៅកម្ពុជាស្ថិតក្នុងកំរិតទាប ដោយសារប្រពន្ធ័អប់រំមានការខ្វះខាតច្រើន មានអាគារសិក្សា មន្ទីរពិសោធន៍
មានចំណេះគ្រូបង្រៀននៅមានកំរិត ជាពិសេសមានអំពើរពុករលួយនៅក្នុងប្រពន្ធ័អប់រំ ។
មានចំណេះគ្រូបង្រៀននៅមានកំរិត ជាពិសេសមានអំពើរពុករលួយនៅក្នុងប្រពន្ធ័អប់រំ ។
២១ មិនគោរពពាក្យសន្យាចំពោះពលរដ្ឋ មានការសន្យាកាត់ក្បាលប្រសិនបើការពារព្រៃឈើមិនបាន ។
២២ អត្តចរិតរបស់មន្រ្តីហាក់មានភាពក្រេះអើតក្រទម មិនគោរពពលរដ្ឋដែលជាអ្នកផ្ដល់តួនាទី និងប្រាក់ខែឲ្យខ្លួន ។
២៣ មិនមានឆន្ទៈពិតប្រាកដក្នុងការធ្វើកំណែទម្រង់ពីប្រពន្ធដឹកនាំរដ្ឋមួយចំនួន ។ និយាយម្យ៉ាងទៀត គឺលោក
ហ៊ុន សែន មិនហ៊ានដកមន្រ្តីធំៗមួយចំនួនដែលជាប់ពាក់ពន្ធ័ការប្រព្រឹត្តិអំពើរពុករលួយ និងការរកស៊ីខុសច្បាប់ ។
ពីព្រោះតែមន្រ្តីទាំងនោះគឺជាប្រពន្ធទ្រទ្រង់អំណាចបក្ស ហើយក៏ហានិភ័យដ៏ធ្ងន់ធ្ងរដែលអាចធ្វើឲ្យមានការបែកបាក់
គ្នានៅក្នុងគណៈបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ។
ហ៊ុន សែន មិនហ៊ានដកមន្រ្តីធំៗមួយចំនួនដែលជាប់ពាក់ពន្ធ័ការប្រព្រឹត្តិអំពើរពុករលួយ និងការរកស៊ីខុសច្បាប់ ។
ពីព្រោះតែមន្រ្តីទាំងនោះគឺជាប្រពន្ធទ្រទ្រង់អំណាចបក្ស ហើយក៏ហានិភ័យដ៏ធ្ងន់ធ្ងរដែលអាចធ្វើឲ្យមានការបែកបាក់
គ្នានៅក្នុងគណៈបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ។
២៤ ការសម្លាប់សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សមានព្រះសង្ឃ សកម្មជនការពារព្រៃឈើ មេដឹកនាំសហជីព
សកម្មនយោបាយ អ្នកការសែត និងថ្មីៗនេះគឺការសម្លាប់លោកវីរៈបណ្ឌិត កែម ឡី ដែលជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យ ហ៊ាន
និយាយការពិត ហើយរឿងឃាតកម្មទាំងនោះតុលាការមិនបានស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូន ដោយយកចិត្តទុក្ខដាក់ត្រឹមត្រូវ
និងយុត្តិធម៌ទេ ។
សកម្មនយោបាយ អ្នកការសែត និងថ្មីៗនេះគឺការសម្លាប់លោកវីរៈបណ្ឌិត កែម ឡី ដែលជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យ ហ៊ាន
និយាយការពិត ហើយរឿងឃាតកម្មទាំងនោះតុលាការមិនបានស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូន ដោយយកចិត្តទុក្ខដាក់ត្រឹមត្រូវ
និងយុត្តិធម៌ទេ ។
២៥ លោក ហ៊ុន សែន គឺជាមេដឹកនាំប្រទេសមានលក្ខណៈជាអំណាចប្រមូលផ្ដុំជាប្រពន្ធ័ ការក្រាញអំណាច ការរៀបចំ
ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់មួយចំនួន ដើម្បីបង្កើតជាការអនុវត្តបែបកណ្ដាប់ដៃដែក និងជាងនេះទៅទៀតនោះ គាត់ក៏ជាបុរស
ខ្លាំងដែលមានឥទ្ធិពលលើអង្គការនីតិបញ្ញត្តិទាំងស្រុង ហើយក៏ជាបុរសប្រម៉ាត់ធំផងដែរ ដែលធ្វើឲ្យអង្គការនីតិបញ្ញត្តិ
អនុម័យតច្បាប់មួយចំនួន ទោះបីជាការសម្រេចចិត្តនោះត្រូវមហាជនមើលឃើញថា ជាការរំលោភច្បាប់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក៏
ដោយ ៕
ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់មួយចំនួន ដើម្បីបង្កើតជាការអនុវត្តបែបកណ្ដាប់ដៃដែក និងជាងនេះទៅទៀតនោះ គាត់ក៏ជាបុរស
ខ្លាំងដែលមានឥទ្ធិពលលើអង្គការនីតិបញ្ញត្តិទាំងស្រុង ហើយក៏ជាបុរសប្រម៉ាត់ធំផងដែរ ដែលធ្វើឲ្យអង្គការនីតិបញ្ញត្តិ
អនុម័យតច្បាប់មួយចំនួន ទោះបីជាការសម្រេចចិត្តនោះត្រូវមហាជនមើលឃើញថា ជាការរំលោភច្បាប់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក៏
ដោយ ៕