មហាអំណាច និងអង្គការអន្តរជាតិកាន់តែច្រើនឡើងប្រតិកម្មករណីឃាតកម្មលោក កែម ឡី

ថ្ងៃ July 12, 2016 ដោយ មនសិការខ្មែរ

បន្ទាប់ពីអ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យនៅកម្ពុជាលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវបានឃាតកបាញ់សម្លាប់យ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ មកនោះ គេសង្កេតឃើញថាមានប្រទេសមហាអំណាច អង្គការអន្តរជាតិ និងសារព័ត៌មានលំដាប់ពិភពលោកបានប្រតិកម្មជាបន្តបន្ទាប់។ ប្រទេស និងស្ថាប័នអន្តរជាតិទាំងនោះមិនត្រឹមតែបានថ្កោលទោសចំពោះជនដៃដល់ និងអ្នកសមគំនិតនោះទេ តែក៏ទទូចឲ្យសមត្ថកិច្ចស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះផងដែរ។

នៅថ្ងៃនេះសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសបារាំង បានបញ្ជាក់ថាបន្ទាប់ពីឃាតកម្មលើលោក កែម ឡី យើងមានក្តីរន្ធត់យ៉ាងខ្លាំង នៅពេលទទួលបានដំណឹង អំពីឃាតកម្មលើអ្នកវិភាគនយោបាយ លោក កែម ឡី ។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងការបរទេសបារាំងបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រទេសបារាំងសូមចូលរួមរំលែកទុក្ខ ជាមួយក្រុមគ្រួសារ និងញាតិមិត្តនៃសព ហើយអំពាវនាវអោយមានការស៊ើបអង្កេតច្បាស់លាស់អំពីមូលហេតុនៃការស្លាប់នេះ។

ចំណែកលោក Charles Santiago សមាជិកសភាម៉ាឡេស៊ី ក្នុងនាមជាប្រធានអង្គការសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីការពារសិទ្ធិមនុស្ស បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍សម្តែងការសោកស្តាយចំពោះការបាត់បង់លោក កែម ឡី អ្នកវិភាគនយោបាយដ៏សំខាន់មួយរូបនៅកម្ពុជា។ ប្រភពដដែលបានបញ្ជាក់ថា អំពើឃាតកម្មលើលោក កែម ឡី គឺជាសោកនាដកម្មដ៏រន្ធត់មួយសម្រាប់កម្ពុជា ក៏ដូចជាតំបន់អាស៊ានទាំងមូល ខណៈលោក កែម ឡី ជាបុគ្គលដើម្បីគណនីភាព និងប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន ហើយលោកមិនខ្លាចការតវ៉ាដើម្បីការពារអ្វីដែលជាភាពត្រឹមត្រូវ។ជុំវិញករណីឃាតកម្មលើ លោក កែម ឡី អង្គការសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីការពារសិទ្ធិមនុស្ស បានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជំរុញការស៊ើបអង្កេតបន្ទាន់មួយប្រកបដោយឯករាជ្យ ចំពោះអំពើឃាតកម្មដ៏សាហាវព្រៃផ្សៃនេះ ដែលធានាបាននូវយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដ និងមិនលម្អៀង។

ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបាននាំមុខគេក្នុងការបញ្ចេញប្រតិកម្ម ចំពោះការបាញ់សម្លាប់អ្នកវិភាគនយោបាយដ៏សំខាន់របស់ប្រទេសកម្ពុជាលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ដោយហៅករណីបាញ់ប្រហារនេះគឺ ជារឿងដ៏បារម្ភ ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់។ លោក ចន ឃីតប៊ី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក បានសង្កត់ធ្ងន់ថា យើងមានការរន្ធត់ និងបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះព័ត៌មានស្តីពីការបាញ់សម្លាប់ដ៏រន្ធត់លើអ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ។

ទន្ទឹមនឹងនេះ ឯកអគ្គរាជទូតនៃចក្រភពអង់គ្លេស ប្រចាំកម្ពុជា លោក ប៊ីល ឡងហ័ស្ត៍ បានសម្ដែងភាពតក់ស្លុត និងសោកស្ដាយ នៅពេលដែលលោកបានដឹងពីដំណឹងដ៏អកុសលខាងលើនេះ។ លោកឯកអគ្គរាជទូតបានបញ្ជាក់ថា លោកមានការតក់ស្លុត និងសោកស្ដាយ បន្ទាប់ពីបានដឹងថាអ្នកធ្វើអត្ថាធិប្បាយនយោបាយ លោក កែម ឡី ត្រូវបានបាញ់សម្លាប់។

អង្គការនិងសមាគមចំនួន៧០ស្ថាប័ន ក៏បានលើកឡើងដែរថាស្ថានការណ៍នយោបាយកាន់តែមានភាពតានតឹងឡើងនៅកម្ពុជានៅមុនការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧និងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៨។ ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រុមខ្លួនស្ថាប័នចំនួន៧០ បានបញ្ជាក់ថា នេះជាការចាំបាច់ដែលការស៊ើបអង្កេតជុំវិញករណីឃាតកម្មលើលោក កែម ឡី ត្រូវតែ ធ្វើឡើងដោយមានតម្លាភាព ដើម្បីឲ្យមានការជឿទុកចិត្តនិងចៀសវាងការយល់ច្រឡំដែលអាចនឹងមានផលប៉ះពាល់ដល់ដំណើការបោះឆ្នោតឲ្យមានភាពសេរី និងយុត្តិធម៌ នាពេលខាងមុខ។

ជុំវិញបញ្ហាអំពើឃាតកម្មលើលោកបណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គម ដ៏លេចធ្លោម្នាក់ ត្រូវគេកត់សម្គាល់ឃើញថា បានទាញចំណាប់អារម្មណ៍សារព័ត៌មានអន្តរជាតិធំៗជាច្រើនដែលក្នុងនោះរួមមាន´ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានរ៉យទ័រ (Reuters) ទូរទស្សន៍អាល់ហ្សាហ្សេរ៉ា (Al Jazeera) សារព័ត៌មានណៃគែ អេស៊ា រីវ្យួ (Nikkei Asia Review) កាសែតឌឹញ៉ូវយ៉ក ថែមស៍ (The New York Times) កាសែត ឌឹ ហ្គាឌៀន (The Guardian) គេហទំព័រឌឹ ឌីភ្លូម៉ាត (The Diplomat) ទូរទស្សន៍ឆានែលញ៉ូវអេស៊ា (Channel News Asia) និងប៊ី.ប៊ី.ស៊ី (BBC ) ជាដើម៕